Beginnen met studeren

Het is bijna zover: over niet al te lange tijd zit jij voor het eerst in de collegebanken. Je gaat beginnen met studeren. Je bent er klaar voor om je te verdiepen in een studie die je, als het goed is, razend interessant vindt. Maar voordat de eerste collegedag daar is, moet je nog het nodige voorbereiden. Wat moet je zoal regelen om straks te kunnen beginnen met studeren? Hoe zit het bijvoorbeeld met je inschrijving, het collegegeld en de studiefinanciering? Je leest het in dit stappenplan.

Voordat je kunt beginnen met studeren, moet je natuurlijk weten welke studie je wilt volgen. Nu is het zo dat er in Nederland honderden hbo- en wo-studies bestaan. Hoe maak je een keuze uit dat grote studieaanbod? Hoe weet je zeker dat een opleiding bij jou past?

Het is vooral belangrijk om helder te krijgen wat je interesses zijn en waar jij goed in bent. Neem dat zeker mee bij het maken van je studiekeuze. Focus verder niet te veel op wat je met een studie kunt worden. Kijk vooral of een studie aansluit bij wat jij interessant vindt. Bekijk ook zeker het studieprogramma van diverse opleidingen en loop een keer een dag mee. Dat geeft je een goed beeld bij de studie.

Lees daarnaast onze tips voor je studiekeuze. In dat artikel vertellen we ook meer over het verschil tussen hbo- en universitaire studies. Hbo-opleidingen zijn meer praktijk- en beroepsgericht. Universitaire studies zijn meer gericht op onderzoek doen. Het is goed om naar beide opties te kijken, zodat je kunt onderzoeken of het hbo of juist de universiteit beter bij jouw leerstijl en beroepsambities past.

De meeste studies kun je op meerdere Nederlandse universiteiten of hogescholen volgen. Zodra je weet welke studie je wilt doen, moet je dan ook kiezen aan welke universiteit of hogeschool je wilt studeren. Oriënteer je op die keuze door naar verschillende open dagen of meeloopdagen te gaan.

Verdiep je daarnaast via de Keuzegids in de verschillen tussen de diverse universiteiten of hogescholen. Kijk daarbij vooral naar de verschillen op studieniveau. Zo kan dezelfde studie op de ene universiteit kleinschaliger zijn dan op de andere universiteit. Ook is de ene universiteit meer internationaal georiënteerd dan de andere.

Neem in je keuze ook mee wat jou een leuke stad lijkt om te studeren. Wil je het liefst thuis blijven wonen en dus dicht bij huis studeren? Dan ben je meestal op één of een paar universiteiten aangewezen. Lijkt het je juist leuk om op kamers te gaan? Dan zijn de keuzemogelijkheden groter.

Weet je zeker welke studie je wilt volgen en aan welke universiteit je wilt studeren? Hoera! Dan kun je je inschrijven voor de studie van jouw keuze. Dat doe je via Studielink. Voor de meeste studies moet je je vóór 1 mei inschrijven. Als je je aanmeldt voor een studie met een numerus fixus (een decentrale selectie), dan is de inschrijfdeadline meestal al half januari. Op de website van de studie kun je zien wat jouw uiterste aanmelddatum is. 

Voor numerus-fixus-studies krijg je vóór 1 mei te horen of je bent geselecteerd. Voor studies zonder decentrale selectie krijg je vaak alsnog een studiekeuzecheck of een selectieprocedure. Dat is vooral een formaliteit. Het idee van zo’n check is dat je zelf nadenkt of dit inderdaad de juiste studiekeuze is voor jou. 

Let op: je mag je voor maximaal drie opleidingen zonder numerus fixus inschrijven of voor één of twee opleidingen met numerus fixus. Als je je inschrijft voor een studie met numerus fixus, dan raden wij aan om je voor minimaal één extra studie in te schrijven. Als je dan niet door de selectie heen komt, kun je eventueel voor je tweede studiekeuze gaan. Een andere optie is om je volgend jaar opnieuw in te schrijven voor de studie. Check wel de voorwaarden hiervoor. Soms mag je jezelf na uitloting niet het jaar erop nog eens inschrijven voor dezelfde studie of mag je die studie dan alleen aan een andere universiteit volgen.

Twijfel je naderhand toch over je gemaakte studiekeuze? Ben je een veel leukere studie tegengekomen? Lijkt het je bij nader inzien fijner om een tussenjaar in te lassen? Je hebt nog tot 1 september om te switchen naar een andere studie of je uit te schrijven.

Bekijk als je twijfelt zeker de online Keuzegids en de studie-informatie op de websites van universiteiten. Zo kun je ontdekken of er een andere studie is die beter bij je past. Ga ook gerust met je decaan in gesprek of stel je vragen aan een studievoorlichter van de opleiding. Diegene kan je misschien verder helpen.

Ben je van gedachten veranderd en wil je helemaal niet meer studeren dit jaar? Dan kun je je nog tot 1 september uitschrijven. Vergeet niet om de studiefinanciering te beëindigen als je die al had aangevraagd.

Ga je verder weg van huis studeren of lijkt het je gewoon leuk om op jezelf te wonen? Dan vind je de volgende stap vast een leuke: een kamer vinden in de stad waar je gaat studeren. Begin hier op tijd mee, want in veel steden zijn kamers erg gewild. Zeker in de grote steden liggen de kamers helaas niet voor het oprapen.

Je kunt een kamer vinden door je in te schrijven op diverse websites met studentenkamers, zoals Kamernet. Bekijk daarnaast het aanbod in Facebook-groepen of op Marktplaats en laat ook in je eigen netwerk weten dat je een kamer zoekt.

Verder kun je zelf een oproep plaatsen op Facebook, Instagram of LinkedIn en familie en vrienden vragen om die oproep te delen. Dat kan helpen om sneller een geschikte kamer te vinden.

kosten met zich mee. Zoek van tevoren goed uit hoeveel kosten je kwijt bent voor je studie en je levensonderhoud.

Op de site van DUO kun je lezen hoeveel het wettelijk collegegeld dit jaar bedraagt. Houd er rekening mee dat sommige hogescholen en universiteiten zelf de hoogte van het collegegeld bepalen. Als je hier studeert, ben je dus mogelijk iets duurder uit. Ook als je al een bachelor hebt gevolgd, kan het zijn dat je een hoger bedrag aan collegegeld betaalt.

Een student die op kamers woont, is gemiddeld € 1.000,- tot € 1.100,- per maand kwijt aan studeren en op kamers wonen. Als je bij je ouders woont, moet je rekenen op een paar honderd euro per maand. Gelukkig ontvang je als student meestal studiefinanciering. Alsnog is het goed om je te verdiepen in de exacte kosten. Dan kun je onderzoeken wat je, naast de studiefinanciering, zelf nog moet bijleggen.

Het positieve nieuws is dat je in het studiejaar 2023-2024 nog van 50% korting op het wettelijk collegegeldprofiteert. Je betaalt dus 50% minder wettelijk collegegeld dan normaal. Dat geldt alleen dit jaar nog

Vanaf het studiejaar 2023-2024 geldt de basisbeurs weer voor elke student die in Nederland woont en jonger dan 30 is aan het begin van de studie. De herinvoering van de basisbeurs betekent dat een deel van de studiefinanciering weer voor elke student een gift is. Je hoeft dit bedrag dus niet terug te betalen, ook niet als je stopt met je studie.

Lees ook onze uitgebreide informatie over studiefinanciering. Daarin zetten we alle belangrijke informatie op een rij.

Studiefinanciering aanvragen

Vergeet niet om je studiefinanciering op tijd aan te vragen als je binnenkort gaat beginnen met studeren. Het beste kun je dit minimaal 8 weken vóór de start van het studiejaar doen. Anders loop je mogelijk een deel van de studiefinanciering mis. Ga hiervoor naar de website van DUO. Daar kun je ook een eventuele aanvullende beurs aanvragen. Als je daar recht op hebt, staat deze beurs direct voor je aangevinkt.

Verschillende onderdelen studiefinanciering

Wist je dat studiefinanciering uit meerdere onderdelen bestaat? Naast de basisbeurs, is er een aanvullende beurs en krijg je ook een studentenreisproduct van de overheid.

• Het studentenreisproduct is bedoeld voor iedereen die aan de voorwaarden voor de basisbeurs voldoet.
• De aanvullende beurs is bedoeld voor studenten van wie de ouders minder dan een bepaald bedrag verdienen.

De aanvullende beurs en de kosten voor het studentenreisproduct moet je terugbetalen als je niet binnen 10 jaar een diploma behaalt. Deze noem je dan ook een “prestatiebeurs”: je moet er een prestatie voor leveren. Haal je wel binnen die periode een diploma? Dan zijn de aanvullende beurs en het OV-product een gift. Je hoeft dan niets terug te betalen.

Lenen bij DUO

Verder kun je een bedrag lenen bij DUO tegen een lage rente. Houd er wel rekening mee dat je een studieschuld ooit moet terugbetalen. Bekijk dus zeker welke gevolgen een studielening heeft voor de maandlasten na je studie en of je die lasten met een gemiddeld startsalaris kunt betalen.

Tegelijk met het aanvragen van je studiefinanciering, vraag je ook je studentenreisproduct aan. Je hebt daarbij de keuze tussen gratis reizen in het weekend of gratis doordeweeks reizen. Maak daarin een goede afweging. Als je op kamers woont, is gratis reizen in het weekend mogelijk aantrekkelijker. Als je doordeweeks veel heen en weer reist naar de universiteit of hogeschool, is een weekabonnement vaak gunstiger.

Voor het studentenreisproduct heb je een persoonlijke OV-chipkaart nodig. Vraag die dus eerst aan. Als je vervolgens je studentenreisproduct hebt aangevraagd via DUO, kun je dit product op de OV-chipkaart laden bij een OV-chipautomaat

Uit onderzoek van het Nationaal Onderzoek voor Budgetvoorlichting (NIBUD) blijkt dat ongeveer 72% van de studenten werkt naast hun studie. Gemiddeld hebben zij een bijbaan voor 16,5 uur per week. Een bijbaan kan een goede manier zijn om de kosten voor je studie en levensonderhoud te financieren. Je vult er de studiefinanciering mee aan en hoeft mogelijk niet te lenen bij DUO.

In ons artikel over een bijbaan naast je studie vind je allerlei opties voor bijbanen. Denk bijvoorbeeld aan een bijbaan in de horeca, werken als oppas, vakkenvullen of promotiewerk doen.

Er geldt sinds een paar jaar geen bijverdiengrens meer voor een bijbaan naast de studiefinanciering. Het is dus niet zo dat je vanaf een bepaald inkomen geen studiefinanciering meer ontvangt.

Naast studentenverenigingen bestaan er ook studieverenigingen. Dit zie je vooral bij grotere studies, maar kleinere opleidingen hebben soms een gedeelde studievereniging met andere opleidingen. Vaak is lid worden van zo’n vereniging een leuke manier om in contact te komen met medestudenten. Bovendien levert het je misschien korting op studiemateriaal op en worden er regelmatig leuke uitstapjes of zelfs studiereizen georganiseerd.

Kijk dus zeker of er een studievereniging bestaat voor jouw opleiding. Vaak krijg je daar van tevoren of anders tijdens de introductiedagen informatie over.

Heb jij om welke reden dan ook behoefte aan extra ondersteuning? Dan is de decaan van jouw studie daarvoor een goed aanspreekpunt. Stap op tijd (het liefst al voordat je gaat beginnen met studeren) op de studentendecaan af om dit alvast te regelen.

Die decaan kan je bijvoorbeeld helpen als jij een lichamelijke beperking hebt, tegen mentale problemen aanloopt of om een andere reden extra ondersteuning kunt gebruiken. Hoe eerder je hier iets voor regelt, hoe beter!

Als je begint met studeren, dan krijg je automatisch een studentenmailadres van de onderwijsinstelling. Houd er rekening mee dat je vanaf het begin van je studie voortaan alle belangrijke e-mails op dit e-mailadres ontvangt. Die berichten komen dus niet meer binnen op je privé-mailadres. Houd daarom vanaf de start van het studiejaar je mailbox van dit e-mailadres goed in de gaten

Geen zorgen: vaak wordt in de introductieweek nog uitgebreid uitgelegd hoe dit e-mailadres precies werkt.

Standaard begin je met een studie in september, maar bij sommige opleidingen kun je ook beginnen in februari. Op Studiekeuze123 kun je filteren op opleidingen met een startmoment in februari. Onderwijsinstellingen kunnen zelf kiezen wat de aanmelddeadline is voor een studie waarmee je in februari begint. Check dus goed bij de onderwijsinstelling van jouw keuze hoe dit voor jouw studie zit.

Heeft jouw studie alleen een startdatum in september en is de inschrijfdeadline al geweest? Dan kun je je pas weer aanmelden voor het volgende studiejaar. Je kunt dan een tussenjaar nemen door bijvoorbeeld een jaar te werken of reizen.

Als je net begint met studeren, gaat er een hele wereld voor je open. Soms kan het best overweldigend zijn wat er allemaal op je afkomt als kersverse student. Geen zorgen: het komt allemaal ongetwijfeld op zijn pootjes terecht.

Op onze site hebben we allerlei tips verzameld die beginnen met je studie makkelijker maken. Lees bijvoorbeeld ook onze artikelen over deze onderwerpen:

• alles over studiefinanciering;
• een studiekeuze maken;
• de keuze voor een universiteit;
• een essay schrijven;
• academische schrijfstijl;
• bronvermelding.