Onderzoeksopzet voor je scriptie

Een onderzoeksopzet is onderdeel van je onderzoeksplan. Je beschrijft in deze opzet hoe je je onderzoek gaat uitvoeren, hoe je de data verzamelt en verwerkt, en hoe je deze gaat analyseren. De onderzoeksopzet maakt dus duidelijk hoe je onderzoek in elkaar zit: vanaf de dataverzameling tot aan de uiteindelijke analyse. Zo heb je alles helder voordat je definitief van start gaat.

De onderzoeksopzet is een leidraad voor je onderzoek. Je beschrijft hierin hoe je het onderzoek uitvoert dat nodig is om straks de onderzoeksvraag te beantwoorden. Ga je bijvoorbeeld een experiment doen of een focusgroep organiseren? Welke stappen doorlopen je proefpersonen? Hoe zet je de stap van de dataverzameling naar de data-analyse? Dat alles bespreek je in de onderzoeksopzet.

Je onderzoeksopzet krijgt (mogelijk in ingekorte of aangepaste vorm) een plek in het methodehoofdstuk in je scriptie. Soms is het daarnaast een losse opdracht, die je al moet indienen voordat je je scriptie gaat schrijven. Je begeleider kan je op basis van die opzet alvast feedback geven voordat je met je onderzoek van start gaat. Als je nog iets moet aanpassen, dan kom je daar op deze manier op tijd achter.

Je onderzoeksmethode is bepalend voor hoe je onderzoeksopzet eruitziet. Je kunt je voorstellen dat een onderzoek anders in elkaar zit als je via een enquête onder 200 mensen cijfermatige data verzamelt dan wanneer je twee personen observeert en dus tot diepgaande kwalitatieve data komt. Voordat je een onderzoeksopzet kunt maken, moet je dan ook helder hebben wat je onderzoeksvraag is en welke methode daarbij past.

Verder is het belangrijk dat je onderzoeksopzet goed onderbouwd is. Je moet de gemaakte keuzes kunnen verantwoorden. In de praktijk houdt dit vaak in dat je onderzoeksopzet gebaseerd moet zijn op eerdere literatuur over dit onderwerp. Kijk bijvoorbeeld hoe andere wetenschappers onderzoek hebben gedaan naar het onderwerp van jouw keuze.

In je onderzoeksopzet komen meerdere onderdelen terug waarmee je straks tot een antwoord op je hoofd- en deelvragen komt. In elk geval krijgen de volgende onderdelen een plek in je onderzoeksopzet:

• Wat ga je onderzoeken? Welke vragen wil je beantwoorden? Leg hierbij een verband met de theorie uit het theoretisch kader die je gebruikt. Zo kan het zijn dat uit eerdere literatuur een model voortkomt dat je voor jouw onderzoek gaat gebruiken. 
• Wie vormen je onderzoekspopulatie? Bij wie ga je het onderzoek uitvoeren en waarom kies je juist voor deze groep? Het is belangrijk dat je onderzoekspopulatie representatief is voor de doelgroep. Beschrijf ook hoe je de representativiteit garandeert en hoe je deelnemers gaat werven.
• Wat voor soort onderzoek ga je doen? Beschrijf of je kwalitatief of kwantitatief onderzoek doet en voor welke onderzoeksmethode je kiest. Voorbeelden zijn enquêtes, interviews, experimenten of etnografisch onderzoek. Ook combinaties van onderzoeksmethoden zijn mogelijk.
• Welke onderzoeksinstrumenten gebruik je? Denk aan: een enquête die je online afneemt bij de doelgroep, een focusgroep met 10 personen of een experiment dat plaatsvindt in een lab. Soms kies je voor bestaande onderzoeksinstrumenten, zoals een toets die standaard wordt gebruikt om een bepaald persoonskenmerk te meten. Geef altijd een verantwoording bij de instrumentkeuzes die je maakt.
• Welk onderzoeksdesign kies je? Ga je bijvoorbeeld voor experimenteel of quasi-experimenteel onderzoek, meet je de correlatie tussen variabelen of doe je een case study? Ook dat beschrijf je in je onderzoeksopzet.
• Hoe ga je de data verzamelen en analyseren? Verder ga je in op de manier van dataverzameling en de data-analyse. Beschrijf bijvoorbeeld met welke software (SPSS, Excel, etc.) je de data verwerkt en welke statistische toets(en), coderingsmethode of andere analysemiddelen je gebruikt om de data te analyseren.

Let op: vaak geeft je scriptiebegeleider bepaalde eisen mee voor jouw onderzoeksopzet. Houd die altijd als leidraad aan voor wat je wel en niet bespreekt in je opzet.

Na het lezen van dit lijstje met onderdelen van je onderzoeksopzet ben je vast benieuwd naar een voorbeeld van een onderzoeksopzet. Neem daarvoor een kijkje in de databases met scriptievoorbeelden. Ga hierin specifiek op zoek naar een scriptie uit jouw vakgebied. Als je van die scriptie het methodehoofdstuk doorneemt, heb je een goed beeld hoe een onderzoeksopzet er binnen jouw opleiding uit kan zien.

Een andere optie is om je scriptiebegeleider te vragen om een passend voorbeeld van een onderzoeksopzet.

Heb je je scriptie op papier staan, maar twijfel je of alle informatie op de juiste plek in je scriptie is besproken? Maak je je misschien ook druk of je het commentaar van je beoordelaar goed hebt verwerkt en of je scriptie qua taal en spelling helemaal in orde is?

Laat dan je scriptie nakijken door de editors van AthenaCheck. Ons team van taalspecialisten zorgt ervoor dat jij, eventueel al binnen 24 uur, je scriptie vrij van taalfouten en met concrete verbetertips terugkrijgt.