Validiteit en betrouwbaarheid bij een enquête

Neem je enquêtes af voor je onderzoek? Dan is het belangrijk dat je enquêtevragen een goede manier zijn om te meten wat je wilt meten. Ook is het cruciaal dat je steekproef een goede representatie is van je onderzoekspopulatie. Dit alles gaat over de validiteit en betrouwbaarheid van een enquête. Hoe bewaak je die twee? Dit zijn de belangrijkste aandachtspunten.

Of je nu enquêtes gebruikt of voor een andere onderzoeksmethode kiest, het is altijd belangrijk dat je onderzoek zorgvuldig is opgezet en dat de resultaten generaliseerbaar zijn. Dat is waar validiteit en betrouwbaarheid om de hoek komen kijken.

Een valide onderzoek houdt in dat je met de gebruikte enquêtes daadwerkelijk meet wat je van plan was om te meten. De enquêtevragen en de manier van enquêteren moeten daar dus op aansluiten.

Daarnaast is het onderzoek betrouwbaar als het te repliceren en te reproduceren is. Dat betekent dat een andere onderzoeker jouw onderzoek opnieuw op precies dezelfde wijze kan uitvoeren en daarbij op vergelijkbare resultaten uitkomt. Het gaat er bij betrouwbaarheid vooral om dat je het onderzoek consistent en zorgvuldig uitvoert.

Er bestaan verschillende soorten validiteit. Bij enquêtes zijn met name inhoudsvaliditeit, begripsvaliditeit, ecologische validiteit, externe validiteit en interne validiteit van belang. Dit kun je doen om elk van die vormen van validiteit te waarborgen:

• Inhoudsvaliditeit en begripsvaliditeit. Hiervoor is het belangrijk dat je de begrippen op de juiste manier operationaliseert. Kies dus voor een meetwijze van de begrippen die daadwerkelijk past bij wat je wilt meten (bijvoorbeeld door te kijken hoe andere onderzoekers dit doen of door een gestandaardiseerde vragenlijst te gebruiken). Leg zo nodig de vragen aan een paar proefpersonen voor, zodat je zeker weet dat zij de vragen begrijpen.
• Ecologische validiteit. Dit gaat over de mate waarin jouw resultaten ook van toepassing zijn op de echte wereld (dus buiten de situatie waarin je de enquêtes afneemt om). Hier kun je op controleren door bijvoorbeeld mensen te enquêteren in een natuurlijke situatie (online bij hen thuis of op straat) in plaats van in een laboratoriumsetting.
• Externe validiteit. Deze vorm van validiteit houdt in dat je resultaten te generaliseren zijn naar een grotere groep mensen of situaties. Hiervoor is het vooral belangrijk dat de steekproef voor je enquête groot genoeg is en dat je deze groep willekeurig en volgens heldere criteria selecteert. Zorg ervoor dat je steekproef een goede representatie is van de onderzoekspopulatie.
• Interne validiteit. Voor deze vorm van validiteit bij een enquête is een correcte data-analyse essentieel. Ga na hoe andere onderzoekers die iets soortgelijks hebben onderzocht dit hebben aangepakt. Zorg ervoor dat je een bewezen methode gebruikt. Dat verhoogt de interne validiteit van je enquêteonderzoek.

Voor de betrouwbaarheid van je enquête is het vooral belangrijk dat je consistent bent in de manier waarop je je onderzoek uitvoert. Stel je bijvoorbeeld elke respondent dezelfde vragen in dezelfde volgorde en onder dezelfde omstandigheden?

Dit zijn een paar belangrijke punten om op te letten:

• Bepaal de interne consistentie van de verschillende items die je meet door de Cronbach’s alpha uit te rekenen.
• Voer de data-analyse nauwkeurig uit en doe dit bij elke enquête op dezelfde manier. Als meerdere mensen de data analyseren, is interbeoordelaarsbetrouwbaarheid belangrijk. Stel een protocol op voor de beoordeling en analyse van de data, zodat elke onderzoeker dit op dezelfde manier aanpakt.
• Houd een logboek bij waarin je noteert welke stappen je hebt gezet bij het afnemen van de enquêtes. Schrijf ook mogelijke bijzonderheden op. Dan kun je de onderzoeksprocedures later beschrijven in je methodehoofdstuk. In dit hoofdstuk moet je namelijk alle stappen van het afnemen van de enquêtes toelichten, zodat je onderzoek repliceerbaar is.
• Maak de vragenlijst niet te lang. Zo voorkom je dat respondenten bij de laatste vragen minder goed opletten, waardoor de antwoorden op die vragen minder betrouwbaar zijn.

Als je enquêtes afneemt voor je scriptie, is het heel belangrijk dat je dat goed en zorgvuldig doet. Met onze artikelen helpen we je daar graag bij. Lees bijvoorbeeld ook meer over het maken van een goed onderzoeksplan, een sterke onderzoeksopzet en de juiste dataverzameling.

Twijfel je nog of een enquête wel de juiste onderzoeksmethode is? In ons artikel over onderzoeksmethoden lichten we de diverse methodes toe, zodat jij een weloverwogen keuze kunt maken.