Stappenplan interview afnemen

Interviews afnemen is een mogelijke manier van dataverzameling voor je scriptie. Je ondervraagt dan meerdere mensen uit je doelgroep over jouw onderzoeksonderwerp. Hoe pak je dat goed aan? Waar moet je op letten bij het verwerken van interviews in je scriptie? Dit complete stappenplan helpt je op weg.

Er bestaan verschillende  soorten interviews. Voordat je daar een keuze in maakt, moet je eerst bepalen of je kwalitatief of kwantitatief onderzoek gaat doen. 

• Bij kwantitatief onderzoek verzamel je cijfermatige data om hypotheses te toetsen. 

• Bij kwalitatief onderzoek verzamel je meningen, ervaringen, concepten of gedachten om je onderzoeksonderwerp in meer detail te begrijpen.

Voor kwantitatieve interviews kies je bijna altijd voor een gestructureerd interview. Dit vergroot de betrouwbaarheid. Je neemt dan namelijk alle interviews op dezelfde manier af en stelt steeds dezelfde vragen in dezelfde volgorde. Dat maakt het coderen van de interviews daarna ook eenvoudiger. 

Voor kwalitatieve interviews kunnen gestructureerde interviews ook passend zijn. Daarnaast kun je kiezen voor een ongestructureerd interview of een semigestructureerd interview. Bij een ongestructureerd interview heb je alleen de onderwerpen uitgedacht, maar bepaal je de vragen en de volgorde daarvan pas tijdens het interview zelf. Bij een semigestructureerd interview heb je de vragen wel al deels bedacht, maar kun je tijdens het gesprek nog extra vragen bedenken en staat de volgorde daarvan niet vast. 

Ook een focusgroep is een optie. Bij een focusgroep interview je meerdere mensen tegelijk en gaan zij met elkaar in gesprek over je vragen.

Vaak nemen onderzoekers interviews face-to-face af. Maar soms is het handiger of passender om voor telefonische interviews of interviews via een videogesprek te kiezen. 

Belangrijke voordelen van een face-to-face interview zijn dat de ander zich vaak meer op zijn gemak voelt en dat je veel kunt opmaken uit de non-verbale communicatie van de persoon die je interviewt. Als iemand bijvoorbeeld bedenkelijk kijkt, kun je een vraag direct toelichten. Ook stellen geïnterviewden zich soms sneller open als je fysiek aanwezig bent. 

Een nadeel van face-to-face interviews is dat het veel tijd kost om alle interviews op deze manier af te nemen. Dat geldt al helemaal als de respondenten over een groter gebied zijn verspreid. Dat maakt het soms handiger om voor telefonische interviews te kiezen. Nog een voordeel van telefonische interviews is dat de geïnterviewde zich soms vrijer voelt bij het beantwoorden doordat jullie niet fysiek tegenover elkaar zitten. Ook kun je het interview (met toestemming van de geïnterviewde) opnemen. Houd er wel rekening mee dat telefonische interviews vaak korter duren en dat je geen gezichtsuitdrukkingen kunt aflezen. 

Een interview via videotools als Zoom, Google Meet of Teams kan een goede tussenoplossing zijn. Je hoeft dan niet fysiek met elke geïnterviewde af te spreken, maar kunt wel tijdens het gesprek de non-verbale communicatie bij de ander zien. Bovendien voelt de setting met beeld erbij al snel meer persoonlijk en vertrouwd. Nog een voordeel is dat je het gesprek (met toestemming van de geïnterviewde) kunt opnemen, wat kan helpen bij het transcriberen later.

Een goede voorbereiding is het halve werk. Zorg er daarom, zeker bij (semi)gestructureerde interviews, voor dat je van tevoren de interviewvragen hebt bedacht. Bepaal ook alvast de volgorde voor de vragen. Ons artikel over interviewvragen helpt je om goede vragen op te stellen. Zo werken open vragen meestal beter dan ja/nee-vragen. Vaak is het goed om te starten met meer oppervlakkige vragen (bijvoorbeeld over demografische kenmerken). Stel pas later in het gesprek meer diepgaande vragen. 

Je kunt eventueel de interviewvragen vooraf aan een paar mensen (bijvoorbeeld kennissen of vrienden) voorleggen. Zo kun je bepalen of alle vragen duidelijk zijn en of je wellicht nog vragen mist.

Meestal zal je voor het onderzoek werken met een steekproef. Je interviewt dus alleen bepaalde mensen uit je populatie in plaats van de hele populatie. Wel moet je bepalen hoeveel interviews je nodig hebt om valide conclusies te kunnen trekken. 

Hoe meer interviews je afneemt, hoe hoger de validiteit. Aan de andere kant is het niet altijd mogelijk om veel interviews in te plannen als je een strakke planning hebt voor je scriptie. Bespreek met je scriptiebegeleider wat voor jou een passend aantal interviews is. 

Daarna neem je contact op met de mensen die je wilt interviewen om een afspraak te plannen. Vervolgens is het tijd om de interviews af te nemen. Diverse interviewtechnieken kunnen je helpen om het interview goed af te nemen. Zo helpt het vaak om door te vragen, om jezelf voor te stellen voordat je vragen stelt en om regelmatig samen te vatten wat de ander heeft gezegd. 

Vergeet ook niet om de interviews op te nemen (uiteraard pas nadat je daar toestemming voor hebt gevraagd aan de geïnterviewde). Opnemen kan bijvoorbeeld met de dictafoon-app op je mobiele telefoon. Dan kun je later de opnames terugluisteren en hoef je niet mee te schrijven tijdens het interview. 

Om de interviews te kunnen verwerken, maak je vaak gebruik van coderen. Dit geldt met name als je kwantitatief onderzoek doet. Bij kwantitatief onderzoek zie je vaak dat je de data in meerdere fases codeert. Je gaat dan bijvoorbeeld eerst open coderen, daarna axiaal coderen en vervolgens selectief coderen. Hier lees je meer over in ons artikel over grounded theory (een inductieve onderzoeksbenadering). 

Ten slotte verwerk je de interviewdata in je scriptie. De interviews komen op meerdere plekken in je scriptie terug:

• Beschrijf in het methodehoofdstuk hoe je de interviews hebt afgenomen, wie je hebt geïnterviewd, welke vragen je hebt gesteld, etc. 

• Geef in het resultatenhoofdstuk een samenvatting van de gevonden resultaten. Het kan dan gaan om cijfermatige resultaten op basis van de coderingen. Vaak ondersteun je die data met citaten uit de interviews. Op basis van die resultaten beantwoord je in het conclusiehoofdstuk de onderzoeksvraag en deelvragen. 

• Geef in het discussiehoofdstuk aan hoe je voor validiteit en betrouwbaarheid van het onderzoek hebt gezorgd. Ga ook in op eventuele beperkingen van het onderzoek. 

• Neem eventueel de transcripten of de lijst met interviewvragen op in de bijlagen. 

In onze kennisbank delen we veel informatie en tips over o.a. hoe je je scriptieonderzoek goed opzet en hoe je vervolgens een scriptie schrijft. Lees dus vooral verder als je midden in dit proces zit. 

Zo hebben we ook artikelen online staan over elk van deze onderwerpen:

• onderzoeksopzet maken;

• soorten onderzoeksmethoden;

• betrouwbaarheid en validiteit;

• enquêtes;

• data-analyse;

• tips voor scriptie schrijven;

• statistiek.