Als je andermans ideeën of werk aanhaalt zonder correcte bronvermelding, dan pleeg je plagiaat. Dat kan grote gevolgen hebben. Het levert je misschien een onvoldoende op en kan in ernstige gevallen zelfs leiden tot schorsing van je opleiding. Belangrijk dus om plagiaat te voorkomen! Hoe weet je of er sprake is van plagiaat en - nog belangrijker - hoe zorg je ervoor dat jij niet onbedoeld plagiaat pleegt?
Wat is de plagiaat-betekenis?
De officiële betekenis van plagiaat is dat je informatie of ideeën uit het werk van een ander overneemt zonder juiste bronvermelding. Daardoor laat je het lijken alsof dit jouw eigen werk of ideeën zijn.
Plagiaat is wettelijk verboden; het is een schending van het intellectuele eigendom van de auteur van de oorspronkelijke tekst. Je kunt het in sommige gevallen zelfs zien als fraude.
De exacte plagiaat-betekenis verschilt per onderwijsinstelling. Check dus goed wat de definitie van plagiaat is bij jouw onderwijsinstelling, zodat je daar bij het schrijven rekening mee kunt houden.
Het is meestal onmogelijk om een score van 0% overlap te krijgen in een plagiaatscanner. Als je een tekst (met correcte bronvermelding) citeert, is er bijvoorbeeld sprake van overlap zonder dat het plagiaat is. Daarom hanteren hogescholen en universiteiten vaak een iets hoger percentage als maximale overlap. Ook zal je docent of de examencommissie nauwkeurig nakijken of de gevonden overlap werkelijk plagiaat is.
Wanneer is er sprake van plagiaat in je scriptie?
Bij plagiaat denk je misschien al snel aan opzettelijk stukken overnemen uit het werk van een ander. Knip- en plakwerk dus. Dat is alleen niet de enige vorm van plagiaat. Plagiaat kan bijvoorbeeld ook inhouden dat je delen van een tekst ietwat geparafraseerd in je scriptie zet, maar daarbij te veel op het origineel leunt. Meestal is het zo dat je onbedoeld plagiaat pleegt.
De ergste vorm van plagiaat is dat je letterlijk teksten uit ander werk in je scriptie zet en doet alsof het jouw eigen inzichten of ideeën zijn. Daarnaast zijn er mildere vormen van plagiaat, die meestal onbedoeld zijn. Denk aan:
-
een tekst parafraseren en daarbij te dicht bij de originele tekst blijven;
-
per ongeluk een bronvermelding vergeten;
-
een citaat opnemen en daarbij geen bronvermelding zetten (of de aanhalingstekens vergeten);
-
inspiratie halen uit een andere scriptie of publicatie en vergeten om die informatie in je eigen woorden te zetten of te schrappen;
-
stukken uit een eerder paper van jezelf overnemen in je scriptie (zonder naar die eerdere tekst te verwijzen).
Let op: ook als je jouw scriptie laat schrijven door iemand anders, is er sprake van plagiaat.
Je presenteert het werk van diegene als jouw werk. Daarom raden we je aan om echt altijd zelf je scriptie te schrijven. Anders loop je bovendien kans dat de schrijver van je scriptie plagiaat pleegt en dat jij daar de dupe van bent.
Wat gebeurt er als je plagiaat pleegt?
Hogescholen en universiteiten gebruiken vaak hun eigen plagiaatcheckers om eventuele plagiaat op te sporen. Dit wordt volautomatisch gedaan door slimme software zodra je je scriptie inlevert. Scanners als Turnitin (een tool die wij ook gebruiken voor onze plagiaatcheck) vergelijken dan de inhoud van jouw scriptie met miljarden online en offline documenten. Hoe hoger het percentage overlap met andere bronnen, hoe groter de kans is op plagiaat.
De consequenties van plagiaat kunnen groot zijn. Universiteiten en hogescholen beschouwen dit als fraude. Je schaadt er auteursrecht mee of doet alsof ideeën of informatie van een ander van jou zijn.
De precieze gevolgen ervan verschillen per onderwijsinstelling en zijn afhankelijk van je situatie. Als je bij een kort citaat per ongeluk bent vergeten een bron toe te voegen, komt dat je minder duur te staan dan als je hele stukken tekst hebt gecopy-pastet. In milde gevallen krijg je de vraag om je scriptie aan te passen.
Gaat het om ernstige vormen van plagiaat? Dan kan dat je een onvoldoende voor je scriptie opleveren en kun je - in ernstige gevallen - zelfs helemaal geschorst worden van je opleiding. Je kunt dan niet meer afstuderen.
Let op: ook bij eigen werk moet je de bron vermelden
Raar maar waar: ook citeren uit eigen werk mag je niet doen zonder bronvermelding. Het geldt anders als zelfplagiaat. Vermeld daarom ook jouw eerdere publicaties of essays als bron wanneer je hiernaar verwijst.
Hoe kun je plagiaat voorkomen?
Simpel: door bronnen op een correcte manier te vermelden als je informatie uit een andere bron citeert of parafraseert. Deze bronvermelding zet je zowel in de lopende tekst (op de plek waar je overgenomen informatie aanhaalt) als in de literatuurlijst achterin.
Bekijk ook onze tips om plagiaat te voorkomen. Zo helpt het als je je bronnen direct noteert terwijl je met de tekst bezig bent. Sla verder je bronnen altijd op en bewaak het overzicht. Zo voorkom je dat je bronvermeldingen vergeet.
In veel gevallen moet je voor je bronvermelding de APA-stijl aanhouden. Bekijk hier diverse voorbeelden van APA-stijl. Volg je een rechtenstudie? Dan geldt voor jou waarschijnlijk de Leidraad voor juridische auteurs.
Gebruik de plagiaatchecker
Een volautomatische plagiaat-verwijderaar bestaat niet, maar je kunt wel zelf je scriptie uitgebreid checken op plagiaat. Onze plagiaat-checker helpt je daarbij. Lees hoe onze plagiaatchecker werkt of maak er direct gebruik van. Upload jouw scriptie en laat die checken op plagiaat. Op die manier kun je bijvoorbeeld snel ontdekken of je bronvermeldingen bent vergeten of dat je andere aanpassingen moet doen.
Correct parafraseren en citeren doe je zo!
Het is slim om al tijdens het schrijven bij te houden welke stukken informatie je aan een bepaalde bron hebt ontleend. Gebruik eventueel onze APA-generator, zodat je je bronnen direct in het juiste format aan je literatuurlijst kunt toevoegen.
Bij citaten moet je de overgenomen informatie tussen aanhalingstekens zetten om duidelijk te maken dat je een deel van de tekst letterlijk hebt overgenomen. Vermeld in dat geval niet alleen de auteur en het jaartal, maar ook het paginanummer waarop het citaat te vinden is in het document.
Bij parafrases haal je de ideeën of bevindingen van een ander aan, maar dan in je eigen woorden. In dat geval moet je alsnog een bron vermelden, maar zijn dubbele aanhalingstekens niet nodig. Let er wel op dat je niet alleen wat synoniemen bedenkt, maar de oorspronkelijke tekst volledig herschrijft in je eigen woorden.
Jouw scriptie laten checken op taalfouten?
Naast plagiaat is er nog iets wat je wilt voorkomen bij het inleveren van je scriptie: taalfouten. Ook die worden vaak meegenomen in de beoordeling van je scriptie.
Wil jij er zeker van zijn dat je geen onhandige typfouten, gekke zinnen of werkwoordfouten in je scriptie hebt staan? Laat de taalpuristen van AthenaCheck jouw scriptie nakijken op taal, structuur en rode draad.